جلسه دوازدهم سینماتک کایه دو فمینیسم

نقد و تحلیل فیلم «جوی‌لند» ساخته سعیم صادق

نزهت بادی

حیدر، مرد جوان بیکاری است که در خانه از پدر زمین‌گیر و برادرزاده‌های کوچکش مراقبت می‌کند، غذا می‌پزد، لباس اتو می‌کند و کارهای خانه را انجام می‌دهد. همسرش ممتاز، در یک آرایشگاه زنانه کار می‌کند و پول درمی‌آورد و خرج خانه را می‌دهد. از آن‍جا که در نظام مردسالاری ارزشمندی و اعتبار مردان به کار، پول و تأمین مخارج خانواده پیوند خورده است، مسئله بیکاری و بی‌پولی حیدر فقط یک مشکل اقتصادی در زندگی او به حساب نمی‌آید. بلکه ارزش‌های مردانه او را زیر سوال می‌برد و حیدر مدام از سوی پدر و برادر و بقیه مردان سرزنش و تحقیر می‌شود. تا اینکه کاری در نمایش‌های اروتیک می‌یابد که دستمزد خوبی دارد. حیدر باید لباس نیمه‌برهنه بپوشد و روی صحنه با حرکات جنسی برقصد. در فرهنگ سنتی، تنانگی و برهنگی و رقص اموری زنانه هستند و فقط زن‌ها مجازند که بدن خود را برای لذت و سرگرمی مردان به نمایش بگذارند. برهنگی و عرض‌اندام مردان همواره در راستای اثبات مردانگی و قدرت و خشونت آن‌هاست، نه برای اینکه همچون زنان به ابژه جنسی بدل شوند و در معرض چشم‌چرانی و لذت‌جویی مردان دیگر قرار بگیرند. این کار باعث سرافکندگی و شرمساری و رسوایی هر مردی است و شرافت و غیرت مردانه را لکه‌دار و بدنام می‌کند. از‌این‌رو حیدر به دوستش می گوید «اگر پدرم بفهمد، سرم را می‌بُرد» چنین مردی با شکنندگی و تک‌افتادگی‌اش مجبور است حامی و مراقب زنان زندگی‌اش باشد، همسرش و زن ترنسی که هر دو قوی‌تر و مستقل‌تر از او هستند اما در ارتباط با حیدر مجبورند زیر سایه او قرار بگیرند تا او بتواند مردانگی‌اش را اثبات کند و سرش را بالا بگیرد. همانطور که کایا سیلورمن، نظریه‌پرداز نقد فمینیستی فیلم مطرح می‌کند، فقط مردان نیستند که با بحران مردانگی درگیر می‌شوند و تاوان پس می‌دهند. بلکه زنان نیز  مجبورند با قربانی کردن خود، فقدان مردانگی را نفی و انکار کنند تا مردان بتوانند همچنان سوژه مردانه در نظام مردسالاری بمانند.

در دوازدهمین برنامه سینماتک کایه دو فمینیسم، به نقد و تحلیل فیلم جوی‌لند ساخته سعیم صادق می‌پردازیم و با تمرکز بر مقاله «سوژگی مردانه در حاشیه» نوشته کایا سیلورمن پیرامون بحران مردانگی در سینما بحث و گفت‌وگو می‌کنیم.

برای دریافت فایل آفلاین جلسه نقد و تحلیل فیلم جوی‌لند می‌توانید از طریق شماره زیر در واتس‌اپ و تلگرام به ادمین کایه دو فمینیسم پیام دهید.


+33624783228