جلسه هشتم سینماتک کایه دو فمینیسم

نقد و تحلیل فیلم «کرساژ» ساخته مری کروتزر

نزهت بادی

چهل سالگی، سنی است که بر اساس کلیشه‌های رایج، خبر از افول جوانی زنان می‌دهد و بحران میانسالی و منوپوز(یائسگی) را به دنبال دارد که منجر به ترس از پیری و محوشدگی می‌شود که ملکه نیز در نریشن خود اشاره می‌کند. هرچند ملکه با ورود به ۴۱ سالگی‌اش هنوز جوان و سالم است و تحرک و پویایی او را موقع اسب‌سواری یا شمشیربازی می‌توان دید و شور و گرمای عاشقانه و جنسی او را نسبت به مرد دلباخته اش درک کرد اما او مدام در معرض قضاوت دیگران قرار دارد که به او القا می‌کنند که دیگر زیبا و جوان نیست. به همین دلیل خود را مجبور به انجام رفتارهای افراطی در حفظ اندام و چهره مطلوب می‌بیند، پیوسته از خوردن غذاهای لذت‌بخش چشم می‌پوشد و به چند برش نازک پرتقال قناعت می‌کند، دقیقه‌های طولانی در وان آب دراز می‌کشد و نفسش را حبس می‌کند، کرست‌های تنگ و دردناک می‌پوشد تا هر روز لاغر و لاغرتر شود و باز همچنان با نگرانی به مقدار وزنش و اندازه دور کمرش نگاه می‌کند. مساله فقط زیبایی نیست. مهم این است که زنان باید مطابق کلیشه‌ها زیبا باشند و مشکل کلیشه‌های زیبایی است که زنان نه فقط در رقابت با یکدیگر، بلکه در رقابت با خود مجبور می‌شوند مدام زیبا و زیباتر باشند. زنان به خودشان نگاه می‌کنند و از خود می‌پرسند اگر باز هم لاغرتر شوم، زیباتر نخواهم بود؟ اگر موهایم بلوندتر شود، جذاب‌تر نخواهم بود؟ اگر کمرم باریک‌تر و باسن و سینه‌هایم برجسته‌تر شود، اروتیک‌تر نخواهم بود؟ و این سوالات می‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد و نیاز به زیباتر شدن هرگز پایان نگیرد. سانتاگ در تحلیلش پیرامون ایده‌آل زیبایی توضیح می‌دهد که زنان بدنشان را به بخش‌های مختلف تقسیم می‌کنند و هر بخش را جداگانه مورد ارزیابی قرار می‌دهند و هر چقدر اندامی ایده‌ال باشد، اندامی دیگر می‌تواند نقص داشته باشد و موجب اضطراب و ناامیدی شود. ازاین‌رو می‌گوید «آراستگی برای زن تنها موجب لذت نیست، بلکه انجام وظیفه است.» وقتی ملکه در صحنه ضیافت شام در قصر از جا بلند می‌شود و موقع ترک مهمانی، انگشت وسطش را به همه حواله می‌دهد، پایانی بر رعایت بیمارگونه آداب زیبا ماندن است. حس رهایی او لحظه‌ای رخ می‌دهد که لباس‌هایش را از تن درمی‌آورد، موهای بلندش را کوتاه می‌کند و ندیمه جوانش را به جایگزین خود بدل می‌کند تا نقشش به عنوان ملکه زیبایی را بازی کند. اما آیا او با پوشاندن کرست‌های تنگ خود به تن ندیمه‌اش، از زندان کلیشه‌های زیبایی آزاد می‌شود یا زن دیگری را به جای خود اسیر می‌کند؟

در هشتمین برنامه سینماتک کایه دو فمینیسم، به نقد و تحلیل فیلم کرساژ ساخته مری کروتزر با بازی ویکی کریپس می‌پردازیم و با تمرکز بر مقاله «زیبایی زنان: منشأ ذلت یا منبع قدرت؟» نوشته سوزان سانتاگ، پیرامون فشارهای ناشی از کلیشه زیبایی بر زنان بحث و گفت‌وگو می‌کنیم.

برای دریافت فایل آفلاین جلسه نقد و تحلیل فیلم کرساژ می‌توانید از طریق شماره زیر در واتس‌اپ و تلگرام به ادمین کایه دو فمینیسم پیام دهید.


+33624783228