جلسه پنجم

نقد و تحلیل فیلم «کارت قرمز» ساخته مهناز افضلی

نزهت بادی

در همان آغاز مستند کارت قرمز، صفحات مختلفی از روزنامه‌ها و تیترهای مربوط به پرونده شهلا جاهد دیده می‌شود و درنهایت با این تیتر پایان می‌یابد که از زبان شهلا جاهد نوشته شده است: «از مردم ایران می‌خواهم این فیلم را ببینند!» پلانی هوشمندانه برای شروع فیلمی که یکی از مهم‌ترین اسناد اجتماعی و سیاسی پیرامون زن‌کُشی حکومتی به حساب می‌آید. شهلا جاهد فیلم‌های خانگی‌اش را در اختیار مهناز افضلی می‌گذارد و جلوی دوربین او، صحنه دادگاه را به عرصه نمایش بدل می‌کند تا تصویری که رسانه‌ها و تلویزیون از او به عنوان زن صیغه‌ای می‌سازند، دگرگون کند. او می‌داند که حکومت و جامعه ریاکار می‌کوشند تا با تقلیل عشق او به هوس و تبدیل او به پرستو، قهرمان مرد را تطهیر کنند. مرد ورزشکاری که جلوی همسر اولش دست روی قرآن می‌گذارد و قسم می‌خورد که زن رسمی ندارد و بعد رو به دوربین می‌گوید «راست گفتم.» راست می‌گوید! زن صیغه‌ای که ارزشی ندارد و می‌توان در دادگاه حکم قصاص او را خواست. اما مسئله، فقط مرد ورزشکار نیست که از وابستگی به نظام قدرت برخوردار است. در نظام مردسالار دینی حاکم بر ایران، شهلا جاهد به عنوان زنی که بی‌پروا از عشقش سخن می‌گوید، باید مجازات شود. نه به خاطر اینکه قاتل زنی دیگر است. بلکه به این دلیل که ماهیت دروغین و تقلبی اخلاق‌مداری را آشکار می‌کند. در صحنه پایانی که شهلا جاهد هفت‌سین چیده است، دوربین را به ناصر می‌دهد تا از او فیلم بگیرد و ناصر به او می‌گوید «نمی‌خواهی درباره خانواده شهدا حرفی بزنی و برای مریض‌ها دعا کنی؟» و شهلا جاهد او را مسخره می‌کند و می‌گوید «مگه جلوی تلویزیون جمهوری اسلامی هستی و می‌خوای پیام بدی؟» آنچه او به سخره می‌گیرد، ایدئولوژی ریاکارانه‌ای است که سال‌هاست به مردم تحمیل می‌شود و درنهایت قهرمان ملی با کاپ‌های اخلاق و حکومت دین‌مداری که پشت اوست، در برابر یک زن صیغه‌ای می‌بازد.

در پنجمین برنامه سینماتک کایه دو فمینیسم به نقد و تحلیل مستند کارت قرمز ساخته مهناز افضلی می‌پردازیم. در این برنامه دو مهمان عزیز داریم: مهناز افضلی عزیز که با او درباره چگونگی ساخت فیلم و چالش‌های مستندنگاری از یک پرونده جنجالی صحبت می‌کنیم و آسیه امینی، فعال حقوق زنان که سال‌های طولانی در زمینه لغو قانون اعدام تلاش و مبارزه کرده وبا شهلا جاهد نیز ملاقات داشته است.

برای دریافت فایل آفلاین جلسه نقد و تحلیل فیلم کارت قرمز می‌توانید از طریق شماره زیر در واتس‌اپ و تلگرام به ادمین کایه دو فمینیسم پیام دهید.


+33624783228