جلسه چهاردهم سینماتک کایه دو فمینیسم

نقد و تحلیل فیلم «بازجویی» ساخته ریشارد بوگایسکی

نزهت بادی

فیلم به دلیل سویه‌های انتقادی سیاسی و رویکرد ضدکمونیستی‌اش توقیف شده و به مدت هفت سال اجازه اکران عمومی نیافته و ریشارد بوگایسکی، تحت تعقیب و آزار پلیس مخفی قرار گرفته و با پنهان کردن نسخه فیلم از نابودی آن توسط حکومت جلوگیری کرده و مجبور به ترک لهستان شده است. فیلم درباره زن جوان بازیگر و خواننده‌ای به نام تونیا است که توسط پلیس مخفی دستگیر می‌شود و تحت بدترین شکنجه‌ها قرار می‌گیرد تا به جرمی که از آن هیچ نمی‌داند، اعتراف کند. در طول بازجویی زن را وامی‌دارند تا برهنه شود، او را در سلول انفرادی زیر دوش آب سرد نگه می‌دارند، مجبورش می‌کنند درباره روابط جنسی خصوصی‌اش حرف بزند، موهایش را با خشونت می‌کشند، کتکش می‌زنند، به او تجاوز می‌کنند و همه این کارها در راستای تخریب و تحقیر بدن زن است تا او را به موجودی بی‌ارزش بدل کنند. بازجوها تلاش می‌کنند او را به خاطر روابط جنسی‌اش، زن فاحشه و پستی نشان دهند تا وادار به لو دادن دوستانش کنند. این، یکی از رایج‌ترین استراتژی حکومت‌ها برای از پا انداختن زنان است: اینکه با بی‌ارزش کردن بدن زن، او را در آستانه سقوط اخلاقی قرار دهند. بازجوها به تونیا القا می‌کنند که وقتی به همسرش خیانت کرده، می‌تواند به دوستانش هم خیانت کند. تونیا در ابتدا از شدت وحشت و استیصال، جیغ می‌کشد، با گریه التماس می‌کند، خودش را به در و دیوار می‌کوبد اما بعد می‌فهمد که همه اتهامات جعلی و جرم‌های ساختگی برای این است که اراده و فردیت زندانی نابود شود و از کرامت انسانی‌اش دست بکشد. از وقتی به این آگاهی می‌رسد، دیگر به نجات و خلاصی خود از آن زندان هراسناک نمی‌اندیشد. بلکه تصمیم می‌گیرد با همان بدن تحقیرشده علیه بازجوها عصیان کند و با شیوه‌های خلاقانه مقاومت، روش‌های سرکوب‌شان را به سخره بگیرد. فیلم با نمایش روش‌های مخوف بازجویی و اعتراف اجباری و شکنجه جنسی یادآور وضعیت زنانی است که در زندان‌های جمهوری اسلامی متحمل انواع خشونت‌ها می‌شوند. تماشای فیلم در سالگرد جنبش «زن، زندگی، آزادی» می‌تواند به درک بهتر ما از اهمیت و ارزش ایستادگی این زنان جسور و مقاوم کمک کند.

در چهاردهمین برنامه سینماتک کایه دو فمینیسم به نقد و تحلیل فیلم بازجویی ساخته ریشارد بوگایسکی می‌پردازیم و با حضور مژگان کشاورز، زندانی سابق و فعال حقوق زنان پیرامون خشونت جنسی علیه زنان در زندان بحث و گفت‌وگو می‌کنیم.

برای دریافت فایل آفلاین جلسه نقد و تحلیل فیلم بازجویی می‌توانید از طریق شماره زیر در واتس‌اپ و تلگرام به ادمین کایه دو فمینیسم پیام دهید.


+33624783228