جلسه نوزدهم

نقد و تحلیل فیلم «همسر چایکوفسکی» ساخته کیریل سربرنیکوف

نزهت بادی

همسر چایکوفسکی، فیلمی درباره همسر چایکوفسکی، موسیقدان نابغه، خالق دریاچه قو است. درباره آنتونیا که او هم در کنسرواتور موسیقی درس خوانده بود و دلش می‌خواست موزیسین بزرگی شود اما کسی، او را نمی‌شناسد. چون در دورانی می زیست که نبوغ، امری مردانه به حساب می‌آمد. همانطور که ویرجینیا وولف نوشته است: «هر زنی که در قرن شانزده با استعدادی شگفت به دنیا می‌آمد، قطعا دیوانه می‌شد‌، خود را می‌کشت، عمر خود را در کلبه‌ای بیرون دهکده در انزوا می‌گذراند، مردم او را نیمه ساحر یا نیمه جادوگر می‌پنداشتند، از او می ترسیدند و مسخره‌اش می‌کردند.» به همین دلیل آنتونیا، به جای اینکه خودش نابغه باشد، همسر یک نابغه می‌شود. در واقع زنی که در جامعه مردسالار اجازه ندارد نبوغ خود را عرضه کند، با عشق ورزیدن به شوهر نابغه‌اش احساس ارزشمندی می‌یابد. به همین دلیل حتی وقتی چایکوفسکی به خاطر همجنسگرایی‌اش از آنتونیا روی برمی‌گرداند، زن همچنان اصرار دارد خود را همسر چایکوفسکی بنامد. عنوان هوشمندانه فیلم از همین میل دیوانه‌وار و بیمارگونه زن برای هویت‌یابی خود از طریق شوهرش برمی‌آید. اما نظام ستایشگر نبوغ مردانه حتی او را شایسته همسری برای چایکوفسکی هم نمی‌داند. دوست چایکوفسکی خطاب به انتونیا می گوید: او یک نابغه است و یک نابغه نباید هیچ چیز عادی و پیش‌پاافتاده‌ای داشته باشد. آیا یک مرد نابغه باید یک زن معمولی داشته باشد؟ در صحنه‌ مهمی آنتونیا پشت در نیمه باز ایستاده و با شوق و حسرت به حرفهای چایکوفسکی با شاگردان پسرش گوش می‌دهد. در همان لحظه چایکوفسکی نزدیک می‌شود و در را رو به انتونیا می‌بندد. این، همان دری است که پیش‌تر مایکل کورلئونه در پدرخوانده به روی همسرش بست. زنان راهی به دنیای مردان قدرتمند و نابغه ندارند. آنها فقط می‌توانند ستایشگر مردانی باشند که کارهای خارق‌العاده و بزرگ می‌کنند. اما تاریخ همین‌جا پایان نمی‌گیرد و ویرجینیا وولف در یکی از مهم‌ترین متن‌های فمینیستی از خواهر شکسپیر سخن می‌‌گوید تا به زنان بیاموزد که چطور از زیر سایه مردان بیرون بیایند و نام خود را پس بگیرند.
.
در نوزدهمین برنامه سینماتک کایه دو فمینیسم به نقد و تحلیل فیلم همسر چایکوفسکی ساخته کیریل سربرنیکوف می‌پردازیم و با تمرکز بر مقاله «خواهر شکسپیر» نوشته ویرجینیا وولف پیرامون زنان زیر سایه مردان بحث و گفت‌وگو می‌کنیم.

برای دریافت فایل آفلاین جلسه نقد و تحلیل فیلم همسر چایکوفسکی می‌توانید از طریق شماره زیر در واتس‌اپ و تلگرام به ادمین کایه دو فمینیسم پیام دهید.


+33624783228